Vermogensbeheerder Schroders publiceerde onlangs de uitslagen van een enquête die ze door TNS NIPO hebben laten uitvoeren naar het gedrag van beleggers. Uit dit onderzoek blijkt dat er langzaam maar zeker door meer mensen meer ‘veiligheid’ wordt ingebouwd. Het gevolg daarvan is dat particuliere beleggers liever een groter deel van hun geld op een spaarrekening dan dat ze in beleggingsfondsen steken.
De belangrijkste reden daarvoor is dat steeds meer beleggers bezorgd zijn over de toekomst en daardoor voor de komende tijd minder beleggingskansen. Men is, mede door alle politieke onrust als gevolg van verkiezingen in een aantal Europese landen, onzeker over de nabije toekomst. Ondanks de lage rente neemt daardoor het percentage spaargeld toe. Een ander opvallend punt uit het onderzoek is dat de gemiddelde doe-het-zelf belegger niemand anders vertrouwt dan zichzelf: eigen inzicht en onderbuikgevoel zijn leidend. Bovendien zegt de gemiddelde Nederlandse belegger nauwelijks behoefte te hebben aan extra beleggingskennis. Daarmee steekt Nederland schril af ten opzichte van andere Europese landen.
Diezelfde Nederlandse belegger moet niet veel hebben van advies. Zelfs in onzekere tijden heeft men geen behoefte aan een beleggingsadviseur. Het aantal beleggers dat gebruik maakt van een adviseur daalt al jaren. Dat komt aan de ene kant door het beleid van banken om minder advies te geven. Aan de andere kant heeft de Nederlandse belegger een hoge dunk van zijn eigen capaciteiten. In geen enkel ander Europees land zijn beleggers zo weinig geneigd beleggingsadvies in te winnen als in Nederland. Slechts drie op de tien beleggers zegt een adviseur nodig te hebben.
Gegeven het feit dat het ‘onderbuikgevoel’ één van de leidende factoren is voor het nemen van een beleggingsbeslissing, mag het nauwelijks verrassend heten dat de gemiddelde Nederlandse belegger het niet nodig vindt om z’n kennis op beleggingsgebied te vergroten. Omdat veel Nederlandse beleggers ‘ons ben zûnig’ zijn, heeft strenger toezicht tot meer doe-het-zelven geleid. In mijn ogen ligt hier de oorzaak van veel problemen. De gemiddelde Nederlandse belegger overschat zichzelf nogal. Dat kan leiden tot een groot verschil tussen de hoeveelheid risico die men zich wil of kan permitteren en die daadwerkelijk genomen wordt.
Opmerkelijk is dat, ondanks alle negatieve berichtgeving in de diverse media, het vertrouwen in het Nederlands pensioenstelsel groot blijft onder beleggers. Een gedeelte van hen wil echter wel meer invloed op het gevoerde beleggingsbeleid van zijn pensioenfonds. Ook hier is het maar de vraag of dat verstandig is gezien de over het algemeen nogal korte termijnvisie van de gemiddelde particuliere belegger. Wellicht is de opzet van het Nederlandse pensioenstelsel zo slecht nog niet. Hoeveel mensen zouden van een behoorlijk pensioen kunnen genieten als ze hun beleggingen zelf hadden moeten doen? Waarschijnlijk hadden we dan veel meer vakkenvullers en hamburgerverkopers op leeftijd gehad in dit land!
Vooral het onderdeel optimisme uit het onderzoek is klassiek. Particulieren die wel beleggen maar hier eigenlijk niet zo mee bezig zijn, lopen vaak achter de feiten aan. De conclusie dat particulieren weer meer sparen en minder beleggen is in mijn ogen dan ook een reactie op slechte ervaringen van deze particulieren met beleggen. Ze zijn waarschijnlijk ergens op lagere niveaus uitgestapt en hebben hun verlies genomen. Daardoor zijn ze voor even ‘genezen’ zijn van het beleggingsvirus.
Mijn advies is alleen anders; somber niet te veel en probeer met gezond verstand te kijken naar de bedrijven waarin je belegt. En, mocht je het eens even niet weten, durf dan advies te vragen in plaats van alleen op je gevoel af te gaan.
