Wie de arrangementen hoort van Eric Vaarzon Morel, flamencogitarist en –componist, ontdekt tussen de rasqueo, golpes en bulerias de mystiek die alleen in een Spaans woord verpakt kan worden: ‘Duende’. Een soort magisch moment waarop je bijvoorbeeld op 10 november aanstaande in het Singer Theater in Laren met Gijs Scholten van Aschat en Eric Vloeimans een speld hoort vallen.
De 55-jarige muzikant uit Huizen strooit tijdens zijn theatertour weer de nodige ‘duende’ over het publiek uit met muziek afkomstig van onder meer zijn laatste succesvolle CD, El Aquador. Op deze geluidsdrager speelt hij met warmbloedig Spaans temperament zijn eigen repertoire. Geheel solo zonder opsmuk. De in Granada geboren dichter en toneelschrijver Federico Garcia Lorca wist het woord ‘duende’ het beste te duiden. ‘Het is een vorm van dionysische bezieling die altijd verband houdt met smart, mysterie, liefde en dood, en die met name bezit neemt van kunstenaars, als musici, dansers of dichters die hun werk voordragen voor een publiek.’ Uiteraard geeft Vaarzon Morel odes aan Paco de Lucía en de flamencomecenas uit Sevilla, Paco Lira. “Voor mijn vriend Lira heb ik onder meer ‘Feduchy’ geschreven. En ’Pantomime’ is een arrangement dat ik heb opgedragen aan De Lucia die in de jaren ’70 de flamencomuziek een grote lift gaf. Bovendien voorzag hij de flamenco met de ‘tonos negros’. Dat gaf deze muziekstijl krachtige impulsen. Hij durfde van de regels af te wijken. Het werd zijn signatuur. Ik heb De Lucia een paar keer ontmoet en hij gaf mij het advies om ook een andere interpretatie aan de flamenco te geven. Dat heb ik gedaan.”
DIANA REEVES
Het begon allemaal met zijn eerste gitaar die hij op z’n negende jaar van z’n vader kreeg. Hij raakte geïnspireerd door de films van Carlos Saura en het vinyl met de muziek van Manitas de Plata. Een artiest met een twijfelachtige staat van dienst maar Vaarzon Morel draaide de plaat net zo lang totdat deze nagenoeg doorzichtig werd. Voorts kreeg hij op zijn zestiende jaar les van Paco Peña op het 7e Rencontres de la guitare in Frankrijk. Geïnspireerd door dit evenement trok hij op negentienjarige leeftijd naar Spanje, waar hij twee jaar woonde en werkte. In de jaren tachtig toerde hij met de Zwitserse groep Flamencos door Europa en als vast lid van de Cuadro Flamenco bespeelde hij zes jaar lang de Nederlandse theater- en concertpodia. “Het is in deze tak van sport behoorlijk hard werken want voor je het weet raak je weer in de vergetelheid”, aldus de geboren Amsterdammer die als docent verbonden is aan het Conservatorium in Amsterdam en inmiddels een aardige reeks zinnenprikkelende CD’s op zijn naam heeft staan “Nadat ik in 2006 in het Concertgebouw had opgetreden in het voorprogramma van Diana Reeves, kwam mijn carrière weer in een stroomversnelling.” De laatste jaren werkt hij ook met onder meer trompettist Eric Vloeimans en gitarist Harry Sacksioni. Hij speelde tweemaal op het North Sea Jazz Festival en wist zelf dit jaar een gevoelige snaar te raken in het beroemde Apollo in New York. Het Concertgebouw Jazz Ochestra voerde zijn composities uit in het Concertgebouw en in 2009 toerde hij met Gijs Scholten van Aschat door ons land. In 2012 bracht Vaarzon Morel El Greco de Toledo uit, een flamenco-opera met een mix van klassieke-, flamenco- en jazzmuziek. “Deze opera is de eerste uit een drieluik over kunstenaars”, weet Vaarzon Morel.
FIVE GREAT GUITARS
“Ik heb het druk genoeg voordat ik met m’n tweede opera ‘Caravaggio Furioso’ op de planken sta”, vervolgt de muzikant uit Huizen. “Na ons succesvolle programma Santiago ga ik weer met Leoni Jansen door Nederland met het programma ‘Ierse Nachten’. Een programma dat we na een rondreis door Ierland hebben samengesteld. We trokken via Cork, café The Spaniard in Kinsale naar Dublin en volgden het pad van Sint Brandaan en gingen op zoek naar de voorouders van Joni Mitchell en Mary Black. Al wandelend en muziek makend, verzamelden we verhalen over mythen en sagen die Spanje en Ierland verbinden. En in het nieuwe jaar vieren we het jubileum van de Five Great Guitars. Het theaterprogramma heet ‘The Reunion’. Ik speel dan samen met Harry Sacksioni, Jan Kuiper, Digmon Roovers en Zou Diarra songs van het eerste uur, nieuwe composities, fingerpicking, flamenco, Afrikaanse high life, jazz, folk, pop en funk, verbluffend gegoochel, strange chords en melodías fabulosas, het komt allemaal voorbij! ‘The Reunion’ wordt een spetterend gitaarspektakel. En de kans is ook groot dat ik met Carel Kraayenhof een productie ga doen.”
Of de flamencogitarist Eric Vaarzon Morel zijn gitaar inzet die hij onlangs voor het TV-programma De Nieuwe Stradivarius bouwde, is de vraag. “Het eindproduct dat ik heb gemaakt onder toeziend oog van de gerenommeerde gitaarbouwers Menno Bos en Jos Scharpach klinkt geweldig. Dus wie weet.”
Fotografie: Nico Brons
