“Veel collega’s hebben al eens geprobeerd om de favoriete nummers uit hun jeugd te coveren, maar het is onbegonnen werk om dat integer en natuurlijk te doen”, aldus Freek de Jonge over zijn nieuwe CD Koffers. “De dertien liedjes op het nieuwe album zijn een soort hamerstuk en als op het nostalgische af.”
Nostalgie vormt tegelijk het startblok van een openhartig gesprek met deze Muiderberger die eind jaren zestig radicaal brak met de traditie van het cabaret dat tot dan toe gezapig werd opgediend. Anno 2017 bekent De Jonge dat zijn herinneringen aan Neerlands Hoop in Bange Dagen slechts bij vlagen terugkomen. Nog niet eens zo lang geleden gaf hij in het kader van zijn honorary fellowship aan de Universiteit van Amsterdam twintig colleges in het Auditorium van het Rijksmuseum. Deze bestonden uit persoonlijke herinneringen, historische gebeurtenissen en de neerslag daarvan in zijn liedjes en teksten. Het kon dus niet missen dat ook de periode tussen 1969 en 1980 aan bod kwam, waarin hij met Bram Vermeulen het nieuwe geluid van ’s lands cabaret liet horen. “Wat is blijven hangen is de magie”, blikt de 73-jarige De Jonge terug in een tijd dat optredens van Neerlands Hoop werden gekenmerkt door chaos, terzijdes en running gags die de Muiderberger in zijn latere solocarrière verder zou perfectioneren. “De eerste vier jaren waren waanzinnig. We waren onderdeel van iets nieuws. En dat vertaalde zich in volle zalen. Achteraf kun je bij sommige teksten wat vraagtekens zetten. Die hadden we beter kunnen uitwerken. Ach, de liefhebber kan dat in maart volgend jaar zelf beoordelen.” De Jonge legt namelijk nu de laatste hand aan een CD-box met al het materiaal van Neerlands Hoop, inclusief Bloed aan de paal, waarmee hij en Bram Vermeulen in 1978 protesteerden tegen deelname van het Nederlands voetbalelftal op het WK in Argentinië.
Feit is wel dat Neerlands Hoop geen one hit wonder was. “Het is verbazingwekkend dat ik na al die jaren nog mee kan draaien. Elke keer als ik optreed ben ik dankbaar dat er nog veel belangstelling is voor mij. De kracht is nog niet verloren. Ik sta nu weer aan de vooravond van weer een nieuwe show. Er is nooit gebrek aan inspiratie, want er wordt wat aangemodderd in Nederland. Vanuit verwondering komt de inspiratie, zou ik willen zeggen. Elke keer passeren mensen om een plaats in de wereld te veroveren. De keuze is royaal. Maar toch blijkt dat vaak verkeerde keuzen worden gemaakt met tragedies als eindresultaat. In die tragedie zit humor verpakt. Humor die tijdens optredens voor een groot deel per genade bij me binnenkomt.”
BLIJF BIJ JE WIJF
We maken een switch naar zijn nieuwe CD. Het plan om een hiphop-plaat te maken heeft hij nog even terzijde geschoven. “Ik maak die plaat in nauw overleg met Robert Jan Stips en die heeft ook een eigen agenda”, legt De Jonge uit. “Het plan wordt een keer afgestoft. Hiphop is namelijk een mooie vorm om een verhaal te vertellen. Maar we doen het dan wel op onze manier. Voorlopig moeten we het doen met Koffers.” Net als op Zonde valt ook op Koffers de muzikale begeleiding op. Aangestuurd door bassist Reyer Zwart werd het nieuwe album bij De Jonge thuis opgenomen met drummer Rowin Tettero, gitarist Jan van Bijnen en Maurits Fondse in de gelederen, met producer Frans Hagenaars achter de knoppen. Op Koffers doet Freek de Jonge zijn rijke oeuvre niet te kort. Met covers van Chuck Berry’s ‘Come On’ (de debuutsingle van The Rolling Stones in 1953), dat hij vertaalde als ‘Kom Op’ en Billy Holiday’s ‘Strange Fruit’ dat vrijelijk is vertaald naar ‘Wonderlijk Fruit’, bewijst de geboren Groninger dat hij naast een van ‘s lands meest toonaangevende theatermakers tevens een zeer begenadigd singer-songwriter is. “Ik heb op deze CD de popmuziek geconserveerd. Het zijn allemaal grote namen, zoals de grondlegger van de rock& roll, Hank Williams met het nummer ‘So Lonely I Could Cry’, dat op mijn plaat ‘Wel Janken Zo Alleen’ heet. Al zou je het niet verwachten maar ik heb ook een nummer van Neil Diamond gecoverd: ‘I Am… I Said’. Er steekt een verhaal achter dit nummer uit 1971. Diamond was op dat moment bezig met de voorbereidingen van de film ‘Lenny’ over het leven van de komiek Lenny Bruce. Hij kwam niet in aanmerking voor die rol. Wat ook niet vlotte was het componeren van ‘I Am… I Said’. Het duurde een maand of vier vooraleer Neil het nummer had uitgewerkt. Nadien zou Diamond toegeven dat het wél de moeite waard was, want persoonlijk vindt hij het beste nummer dat hij ooit heeft afgeleverd.” Met een klein beetje echo op zijn stem slaagt De Jonge erin Diamond nagenoeg naar de kroon te steken. Met een tekst die typisch Freek is: scherp, zichzelf relativerend en geestig net als op het nummer ‘Blijf Bij Je Wijf’, een vrije vertaling van Tammy Wynette’s ‘Stand By Your Man’. Natuurlijk zijn er wat songs uit de selectie gevallen, zoals ‘All Along the Watchtower’ en ‘Chimes Of Freedom’ van Bob Dylan of ‘Flags Of Freedom’ van Neil Young. Misschien dat op enig moment een tweede versie van Koffers wordt uitgebracht. “Ik ga ondertussen de theaters in en begeef me mogelijk op het terrein van het hiphoppen. Wie zal het zeggen.”
Meer informatie: www.freekdejonge.nl
Fotografie: Nico Brons
