Water is voor radio- en televisiepersoonlijkheid Tineke de Nooij een inspiratiebron. In haar programma’s, waarmee ze trendsettend is geweest, vormde water zelfs een vast ingrediënt. Niet alleen Koffietijd. Zij introduceerde bijvoorbeeld op de televisie ook een praatprogramma waarin de keuken en kokkerellen vaste onderdelen werden. Ook de wichelroedeloper in Tineke en de Paranormale wereld leverde spraakmakende televisie op. Dat takje zou haar later nog van pas komen op zoek naar….haar inspiratiebron.
Tegenwoordig is Tineke de Nooij op vrijdag en zaterdag tussen 12.00 en 14.00 uur te horen op NPO Radio 5 met TinekeShow bij Omroep MAX. Haar stem is en blijft nog altijd een heerlijke massage voor de trommelvliezen. Dit jaar werd ze gelauwerd met de Ere-Zilveren Reissmicrofoon. Het kon eigenlijk niet uitblijven. Ze kreeg de prestigieuze oeuvreprijs voor een leven lang werk bij de radio. Volgens de jury weet zij ‘op een volkomen vanzelfsprekende manier met het medium radio om te gaan gaan. Ook de power in haar presentatie ontbreekt niet.’ Daar is niets van gelogen. Het begon allemaal in 1962. Een deel van de bevolking luisterde toen met de regelmaat via de transistorradio naar Radio Veronica. Dit was toen nog een zeezender die buiten de territoriale wateren voor Scheveningen dobberde. De geboren Baarnse presenteerde elke werkdag van 10.00 uur tot 11.00 uur Koffietijd met Tineke. “Weet je, toen ik in 1960 bij Veronica ging werken, kende ik de zeezender alleen vanuit de media. Alleen de inwoners van Wateringen en Naaldwijk konden de zender ontvangen. Ik wilde een popprogramma presenteren. De belangstelling had ik van huis uit meegekregen. Ik ben met popmuziek opgegroeid. Net als met klassieke muziek overigens. Mijn moeder speelde piano. Net als ik. Die piano staat nu hier in de serre. Ik speel er nog mazurka’s op en ‘Für Elise’ van Beethoven niet te vergeten. Een muziekstuk waarmee ik overigens een opmerkelijke switch maakte in mijn carrière. Dat leg ik straks uit. Enfin, ik kreeg geen popprogramma. Een vrouwenstem hoorde volgens de oude hap, die toentertijd leiding had, bij de doelgroep: de hardwerkende huisvrouw. Let wel, de mensen bij Radio Veronica waren in die tijd erg conservatief. Zij hielden vast aan louter truttige orkestmuziek, als van Perry Como en niet in het minst Caterina Valante, onze Hollandse trots. Hoe dan ook, vanaf 1962 presenteerde ik Koffietijd na de tune At the Georgia Camp van het Zweedse/Deense trio Swe-Danes. Een tune die uit mijn eigen verzameling kwam. Op een langspeelplaat trof ik dit nummer aan. In de studio in Hilversum maakte we een paar Koffietijd-programma’s per dag. De geluidsbanden gingen naar het schip. Enige tijd later kwam daar een avondprogramma bij dat werd ingeleid met Expecting to fly van Buffalo Springfield. Het singletje moest toen nog worden uitgebracht. Inmiddels is dit m’n lievelingsnummer waarmee ik mijn radioprogramma’s tot op de dag van vandaag besluit.”
SWITCH
Nadat zeezender Veronica 31 augustus 1974 uit de ether verdween, maakte Tineke een uitstapje naar de publieke omroep. In 1976 opende ze Radio 4. Veronica was toen net aspirant-omroep. Haar switch van pop naar klassiek was opmerkelijk. “Zie je die piano bij mij in de serre. Daar speelde ik vaak ‘Für Elise’ op. Veronicabaas Rob Out kon zich dat nog herinneren. Eureka. De zender werd dus op zondagochtend geopend door mij achter de microfoon.” Na een regisseursopleiding verschoof haar werkveld langzaam richting televisie. Een keerpunt die net als Koffietijd een aantal pareltjes opleverde dat inmiddels in ’s lands collectieve geheugen zit gebeiteld. De Nooij was de eerste die live in de middag de keuken en het kokkerellen in het programma haalde. Producent Jef Rademakers zinspeelde op een nieuwe trend: koken. De Nooij durfde het aan. Het nieuwe format is uiteindelijk Tineke gaan heten. “In het eerste jaar werden de live-opname gemaakt vanuit de kantine van Veronica. Nieuw was dat ik mijn hond gewoon op de set losliet. Dat heeft wat losgemaakt in de huiskamers. Door een gebrek aan budget nam ik ook het theeservies van huis mee. In de keuken werd er door een bekende kok een gerecht gemaakt. Aan het einde van de zendtijd schoven we aan de dis. Deze formule van middagprogramma’s heeft aardig wat navolging gekregen. Nog steeds. Ik ben dus trots op het format. Ook het datingprogramma was zijn tijd ver vooruit. Een formule die drie jaar lang op de televisie werd uitgezonden. Eerlijk, na anderhalf jaar vond ik er niets meer aan. Maar ik was met het format wel de eerste. En wat te denken van Tineke en de Paranormale wereld. Een onderwerp dat dankzij dit programma bespreekbaar is geworden. Ik praatte met mensen en deskundigen over dit verschijnsel. Bovendien was het programma interactief. We zochten de kijker op en deden proeven waar de mensen thuis aan mee konden doen. Je kunt over het paranormale zeggen wat je wil, maar toen ik een huis aan zee in Zuid-Afrika liet bouwen op een perceel dat De Liefde heet, was het beschikbare water in de omgeving niet toereikend. Een wichelroede bracht uitkomst. Er lag nota bene een heel meer onder het huis.”
IMPACT
Een woning bovenop haar inspiratiebron. Dat is bijzonder voor een vrouw die vanaf haar jeugd gefascineerd is van het water. “In mijn jeugd heb ik met mijn ouders en zus heel wat vakanties doorgebracht op de Loosdrechtse Plassen. Ik krijg nog steeds een zielsgelukkig gevoel als ik een weids uitzicht heb over het water. Het geeft ruimte en rust. Ik word ook elke keer voorzien van vernieuwde energie en inspiratie. Mijn ideeën komen binnendruppelen. Een proces dat maar niet eindigt. Zo kreeg ik het idee om te gaan floggen. Tot grote blijdschap van mijn kleindochter. Zij is trots op me. ‘Een oma van 77 jaar de flogt. Die kom je niet vaak tegen’, reageerde een van haar vriendinnen toen ze van mijn kleinkind hoorde dat ik de pennenvrucht had geleverd. Ach, je moet met je tijd mee kunnen gaan. Die drang heeft altijd met me mee gereisd. Daar komt bij dat ik in goed gezelschap ben geweest om met de tijd mee te kunnen gaan. Soms besefte mijn collega’s en ik het niet eens. Want eerlijk, bij zeezender Radio Veronica deden we maar wat. We hadden werkelijk geen idee wat voor impact we hadden. De compacte transistorradio als gebruiksvoorwerp was opeens ieders vriend geworden. Zowel op het strand, achter het bureau als onder de wollen dekens. Weet je, je zendt uit en morgen is er weer een dag. De impact ervan is pas bij mij veel later…. binnengedruppeld, zullen we maar zeggen.”
Fotografie: Nico Brons
