Nederland zit met een serieus tekort aan personeel op de arbeidsmarkt! Het UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen) meldde recent zelfs dat we met een recordkrapte te maken hebben, en niet alleen in knelpuntsectoren, maar over bijna de hele arbeidsmarkt. Het is duidelijk dat Nederlanders meer moeten werken, en vooral het grote aantal mensen die deeltijds werken zijn een mogelijke oplossing.
De Tweede Kamer heeft op de tweede dag van de Algemene Politieke Beschouwingen een voorstel besproken om dit aan te pakken: een voltijdsbonus. Dit voorstel kwam er na een motie van D66 en VVD dat steun kreeg van een ruime Kamermeerderheid. Het kabinet deed eerder reeds onderzoek naar een dergelijk initiatief, maar de Kamer wil dit voorstel er veel sneller doorkrijgen, en wil dat het uiterlijk in december zal worden uitgewerkt. Laten we even kijken wat deze voltijdsbonus precies is, en of dit het probleem kan oplossen.
Voltijdsbonus
De voltijdsbonus werkt met het principe dat werknemers een beloning moeten krijgen van zodra ze bereid zijn om voltijds te gaan werken, komende van een deeltijdse positie. Met andere woorden: het zal werkgevers de mogelijkheid geven om hun werknemers een extraatje aan te bieden als die meer uren willen werken. Deze bonus is vooral bedoeld voor sectoren waar er veel deeltijds personeel werkt en waar dit gemis extra markant en nefast voor de maatschappij is, zoals het onderwijs en de zorgsector.
Mensen aanzetten om meer uren per week te werken door middel van een bonus klinkt als een redelijk idee, maar dit voorstel gaat wel in tegen een besluit van het College voor de Rechten van Mens dat vorig jaar stelde dat een voltijdsbonus discrimineert tegen vrouwen die deeltijds werken. Een bizar en redelijk seksistisch besluit, maar dit werd tot heden wel gevolgd. Momenteel vindt de Kamer de problemen op de arbeidsmarkt te groot, en gaan ze er toch mee aan de slag. Het zou trouwens niet alleen gaan om mensen die van deeltijds naar voltijds gaan, maar bijvoorbeeld een meerwerkbonus voor mensen die van pakweg drie naar vier dagen werken gaan is ook een optie.
Principe van bonussen
Het principe van bonussen uitdelen is natuurlijk in het algemeen en normaal gezien een uitstekende methode om anders twijfelende of weerbarstige mensen over te halen of aan te trekken tot een bepaald product of dienst. Zo zijn er bijvoorbeeld “language bonuses”, waarbij mensen die in het buitenland gaan werken maar wel in het Nederlands met klanten kunnen communiceren een bonus krijgen, want ze werden aangenomen omwille van hun talenkennis.
Ook de iGaming sector maakt gretig gebruik van het principe van promoties, en al zeker sinds de hele sector legaal is geworden in Nederland en de concurrentie heel sterk is. Een bepaalde online casino bonus kan spelers aantrekken en hen overhalen bij een specifiek casino te spelen in plaats van bij de concurrentie. En natuurlijk zijn er ook bonussen om trouwe spelers te behouden en hen te belonen. Hetzelfde principe kan in theorie worden toegepast op de Nederlandse arbeidsmarkt, maar hiervoor zal de Kamer wel nog een aantal details moeten gladstrijken en verduidelijken.
Conclusie
Jan Paternotte van D66 (één van de voorstanders van de bonus) liet alvast weten: “Overal is tekort aan mensen. Dat komt ook omdat heel veel Nederlanders een kleine deeltijdbaan hebben” en dat we “door mensen meer te laten werken … we problemen voor iedereen [kunnen] aanpakken” (Bron: RTLnieuws). VVD-fractievoorzitter Sophie Hermans hoopt daarnaast dat ziekenhuizen vrouwen kunnen verleiden meer uren te gaan kloppen als hun kinderen het huis uit zijn, en het nijpende tekort in die sector zo op te lossen. Het is immers een feit dat in Nederland relatief veel mensen deeltijds werken, en dan vooral vrouwen. We zijn hier zelfs absolute koplopers in de regio in.
Op dit moment zijn er nog niet veel details bekend over het voorstel, maar al meteen zijn er een aantal vragen die moeten worden beantwoord:
- Hoe groot zal de bonus zijn?
- Hoe moet die worden betaald, zal de overheid dit doen of de werkgevers?
- Waar zal de overheid het geld vandaag halen? Extra belastingen, meer geld printen en dus meer inflatie?
Allemaal gevoelige kwesties waar niet zomaar over beslist kan worden. Als we naar het basisprincipe kijken, zien we dat de bonus een beloning moet zijn voor mensen die nog niet voltijds werken maar dit wel willen gaan doen in de toekomst. Maar … wat met mensen die nu al fulltime werken? Zullen die niet klagen dat zij voor hetzelfde werk te doen minder betaald krijgen? De regering liet weten dat voltijdse werknemers al kunnen genieten van de maatregelen die het kabinet op Prinsjesdag aankondigde, zoals een hogere arbeidskorting en lagere inkomstenbelasting.
Allemaal goed en wel, maar zal dit beleid er niet voor zorgen dat voltijdse werknemers tijdelijk overschakelen op deeltijds werken om dan te kunnen genieten van de bonus en terug voltijds te gaan? Zo kunnen ze immers genieten van alle voordelen. En tot slot: zal deze bonus genoeg zijn? Deeltijds werken is volledig verwoven met de Nederlandse maatschappij, ook in het leven van veel vrouwen, en dit zal moeilijk te doorbreken zijn. De bonus zou echt al beduidend moeten zijn om mensen te kunnen overtuigen om hun extra vrije tijd op te geven om meer te gaan werken in een stressvolle job waar men vaak met allerlei gezondsheidsproblemen te kampen krijgt.
Fotografie: iStockphoto
