Wandelen door Vathorst is een aanrader. In elk seizoen, dus ook in de winter, is er weer wat anders te ontdekken! De wijk is groen, heeft kenmerkende houtwallen, oude bomen en veel water. Beheer en groenonderhoud dragen actief bij aan de diversiteit van de natuur in de jongste wijk van Amersfoort, maar ook bewoners dragen daaraan bij door bijvoorbeeld groene schuttingen aan te brengen als erfscheiding. Van wilgenteen, tot hedra en flinke struiken. Dat is heel goed voor de vogelstand in de wijk, net zoals de houtwallen een walhalla voor vogels vormen. Maar ook bewoners en bezoekers zijn in hun element door de rust en de ruimte.
De houtwallen werden al in de Middeleeuwen door boeren aangelegd als erfscheiding en om de dieren uit de akkers te houden. Vandaar dat er ook veel prikkende struiken in houtwallen te vinden zijn zoals braam, meidoorn en sleedoorn. Maar ook elzen en eiken zijn er aangeplant om te dienen voor brandstof en gereedschap; het zogenaamde geriefhout. Houtwallen zijn lijnvormige beplantingen; brede stroken grond met daarop en naast bomen en struiken die elkaar afwisselen.
VARIATIE
In Vathorst zijn volop voorbeelden te vinden van gevarieerde natuur. En hoe gevarieerder het landschap, hoe meer dieren naar een gebied komen. Dat is heel duidelijk zichtbaar rond de poel op de Duisterweide, het natuurgebiedje aan de Duisterweg in deelplan De Velden. Daar is goed te zien dat ook in het beheer en onderhoud van dit unieke stukje Vathorst, variatie wordt aangebracht. Van het riet dat rond de poel groeit, wordt bijvoorbeeld steeds een deel weggehaald, anders groeit het ven dicht en verdwijnt de variatie. Niet al het riet, want andere dieren profiteren er juist van. De karekiet broedt bijvoorbeeld graag in rietkragen. Het stilstaande water trekt ook libellen aan. Zij leggen hun eitjes in waterplanten of in de modder, net onder het wateroppervlak. En de aanwezigheid van libellen lokt weer roofvogels naar de Duisterweide. De boomvalk is bijvoorbeeld heel goed in het vangen van vliegende insecten. Zo is er altijd volop leven op de Duisterweide.
KENNISMAKEN MET DE NATUUR
Even verderop staat een aantal metershoge wilgen. In één van die bomen is een nestkast voor een kerkuil opgehangen. Hij is nog niet gesignaleerd, maar het lijkt waarschijnlijk dat een uil daar al zijn plek heeft gevonden. Ook kinderen zijn dol op deze avontuurlijke omgeving. Buitenspelen, hutten bouwen en in bomen klimmen. Het is dé manier voor hen om kennis te maken met de natuur. Zolang ze geen afval achterlaten en de dieren met rust laten, is het prima dat er ook kinderen spelen op het weitje. De meeste tijd is het er heerlijk rustig en is het gebied van de dieren. Op die stille momenten zijn er bijvoorbeeld fazanten en konijnen onverstoorbaar aan het rondscharrelen.
BROEIHOOP VOOR RINGSLANGEN
Langs het pad van de weide staat een grote braamstruik. Die wordt niet teruggesnoeid omdat egels, muizen, vinken en ook hermelijnen daarin een perfecte beschutting vinden. Tussen het struikgewas ligt een ander stukje door mensenhanden ontwikkelde natuur; een broeihoop voor ringslangen, een grote hoop van takken, bladeren en ander verterend materiaal. Ringslangen leven graag in de buurt van water en zo’n broeihoop is de plek waar ze graag nestelen. Bang zijn hoeft niet; de beestjes zijn zelf heel bang voor mensen en ze zijn niet giftig.
Zelfs de ijsvogel is weer gesignaleerd in Vathorst. Door de aanleg van een ijsvogelwand hebben de vogels een perfecte plek gekregen om zich voort te planten. IJsvogels nestelen het liefst in een min of meer steile wand omdat ze daar minder gevaar te duchten hebben. Ze graven zelf een gang in de wand en daarin maken ze hun nest. Het zijn uitstekende vissers. Ze jagen vaak vanaf een tak boven het water en schieten dan pijlsnel het water in en komen met een vis weer boven. De ijsvogelwand in de Duisterweide is ook een mooi voorbeeld van de menselijke hand die de natuur verder helpt in de bebouwde omgeving. In Vathorst is onverwachte natuur te vinden in alle jaargetijden. Wandelingen zijn af te halen bij het i-Centrum Vathorst of te downloaden op de website www.vathorst.nl onder de button kunst & cultuur.
DUISTERWEIDE
De Duisterweide maakt deel uit van de ecologische groenzone die door Vathorst loopt en zorgt voor de noodzakelijke verbindingen, o.a. voor dieren. De Duisterweide ontstond door veenvorming, zo’n 10.000 jaar geleden. De Eem liep hier doorheen op weg naar het IJsselmeer. In de Middeleeuwen werd het gebied ontgonnen en ontstond een agrarisch gebied. Dit weilandje is behouden als herinnering aan het verleden. De naam verwijst ook naar het verleden. De polder Duist komt al op kaarten uit 1550 voor. De Duisterweg was, net als alle andere wegen in die tijd, aangelegd op een dekzandrug die door de polder liep. Op het laagste punt van de Duisterwijde ligt een poel gevuld met kwelwater waar vissen, kikkers en bijzondere flora hun domein hebben. Door de beschutte ligging -de Duisterweide is omgeven door houtwallen met elzen- willen vogels zich hier graag ophouden. De scholekster, grutto en kievit komen hier dan ook van nature voor.
Fotografie: Cees de Vries
